NHÂN TỪ VỚI QUỶ DỮ - BRYAN STEVENSON

     Trong tác phẩm này Bryan Stevenson kể lại những vụ án mà ông đã xử lý trong thời gian hành nghề luật tại Mỹ. Đó là những vụ án nhức nhối, những phán quyết bất công và đầy định kiến hay đó là hy vọng về nhân tính nơi những người đã gây ra tội ác khủng khiếp. Bryan Stevenson như Atticus Finch bước ra từ trang sách. Một con người dũng cảm, giàu lòng yêu thương và dấn thân trên hành trình tìm kiếm công lý. 

     Trước khi dấn thân vào con đường ấy, ông cũng như bao cô cậu sinh viên mơ hồ với sự lựa chọn của mình. Nhưng buổi gặp gỡ người tử tù trong thời gian thực tập tại bang Georgia đã đưa cuộc đời ông sang một trang mới. Lúc trước ông không biết chắc là mình có muốn trở thành luật sư hay không nhưng giờ đây ông đã xác định rõ ràng sẽ đấu tranh để bảo vệ những người gánh chịu bất công trong xã hội.

     Đi theo con đường này không phải là điều dễ dàng. Ông tốt nghiệp một trường luật danh giá nhưng lại lựa chọn làm việc cho một tổ chức vì cộng đồng với tiền lương ít ỏi, đi chiếc ô tô cũ kỹ, mặc một bộ vest đã bạc màu, hằng ngày bảo vệ cho những tù nhân bị ruồng bỏ và phải đối mặt với nhiều hiểm nguy. Nhưng đổi lại ông được sống với lý tưởng mình đã chọn. Lựa chọn lý tưởng đã là khó khăn nhưng sống đúng với nó còn khó khăn gấp bội. Ấy vậy mà ông đã dành cả cuộc đời mình để bào chữa cho những số phận oan sai và cứu rỗi những linh hồn mà nền tư pháp Mỹ cho là tội ác. Một hành trình đầy khó khăn và nguy hiểm để đi tìm ánh sáng trong màn đêm. 

     Tôi thắc mắc điều gì khiến ông vững bước trên con đường khó khăn đó. Có đôi lần ông tự nhủ: "Đến lúc phải dừng lại rồi. Mình không thể làm việc này thêm nữa". Vì sao ư? Vì ông nhận thấy cuộc sống của ông toàn những vụn vỡ. Ông làm việc trong một hệ thống vụn vỡ. Thân chủ của ông bị xé nát thành những mảnh vụn bởi những bất công, những kỳ thị. Trong thời gian cận kề với nổi đau, cái chết, những cuộc xử tử và những hình phạt tàn nhẫn không chỉ phơi bày những vụn vỡ của người khác mà còn vén mở sự vụn vỡ trong chính ông. Nhưng ông đã viết rằng: "Chúng ta có một lựa chọn. Chúng ta có thể thâu nhận nhân tính của mình, tức là thâu nhận bản chất vụn vỡ và lòng nhân ái vốn là hy vọng lớn nhất của chúng ta cho việc chữa lành. Hoặc chúng ta có thể phủ nhận sự vụn vỡ của mình, chối bỏ lòng nhân ái và kết quả là phủ nhận nhân tính của mình". "Nhân tính" là điều đã thôi thúc ông lựa chọn con đường này và chính nó đã tiếp thêm sức mạnh để ông tiếp tục thực hiện sứ mệnh của cuộc đời mình.  

     Đây là một tác phẩm nói về chủ đề luật pháp nhưng nó không hề khô khan hay khó hiểu. Không chỉ mang đến cái nhìn thực tế về việc thực thi pháp luật ở Mỹ nó còn giúp ta nhận thấy giá trị của tình yêu thương mà con người đã dành cho nhau. Và nhận thấy rằng công lý không phải là cái trống kêu oan nơi công đường, nó là con đường tìm kiếm sự thật khách quan. Và con người xứng đáng thừa hưởng công lý khi họ đấu tranh để giành lấy. 

Sài Gòn, 13/6/2020