TÔI TỰ HỌC - NGUYỄN DUY CẦN

TÔI TỰ HỌC - Thu Giang NGUYỄN DUY CẦN 

      Đây là tác phẩm của một học giả ưu tú, được viết từ những năm 60 của thế kỷ trước nhưng đến tận ngày hôm nay những bài học đó vẫn còn nguyên giá trị. Tác phẩm  Tôi tự học của cụ Thu Giang bàn về khái niệm, ý nghĩa của sự học đối với mỗi người đồng thời gợi ý một số phương pháp học tập hiệu quả. Thông qua tác phẩm tác giả gợi mở hai câu hỏi quan trọng trong hành trình theo đuổi sự học của mỗi người đó là: "Học để làm gì?" và "Học như thế nào?". Tôi nghĩ mỗi người khi đọc quyển sách này sẽ tự tìm cho mình những câu trả lời thích đáng.

      Theo cách hiểu của cá nhân giá trị của việc học nằm ở chỗ lĩnh hội, mở mang tri thức, đào luyện con người không chỉ có năng lực chuyên môn mà còn trở thành một con người có văn hóa. Sự học mà cụ đề cập đến gắn liền với việc làm người - một con người tử tế. Để đạt được điều đó chỉ có duy nhất một con đường - con đường thực học. 

      Mở đầu quyển sách cụ Thu Giang có dẫn lại Luận ngữ: Biết thì biết là mình biết. Không biết thì cũng biết rõ là mình không biết. Đó mới thực sự là người biết. Cụ đặt câu nói này ngay trang đầu của tác phẩm hẳn là có lý do của nó. Có lẽ bàn luận vấn đề này là bước đầu tiên trên hành trình tự học của mỗi người. Phải chăng đó là cách học của người xưa. Họ không chạy đua theo thành tích, a dua về số lượng hay quá xem trọng bằng cấp. Học không phải là thứ trang sức lấp lánh để điểm tô cho con người. Họ học để thấu hiểu bản chất của sự việc, từ đó xem xét đâu là cái hay, cái tốt để tiếp thu, đâu là khiếm khuyết cần phải sửa đổi; học để sáng suốt trong cách nghĩ và tử tế trong cách xử thế. 

     Trong hành trình thực học, học không phải là công việc của thời cắp sách đến trường thực ra nó là một chặng đường dài mà người học phải dày công theo đuổi. Trong tác phẩm cụ đã trích dẫn một câu nói mà tôi rất thích "Mỗi người đều phải nhận hai thứ giáo dục: một thứ do kẻ khác truyền cho; một thứ, quan trọng hơn, do chính mình tạo lấy" - Gibbon. 

      Tôi tự học là một trong những quyển sách mà tôi tâm đắt và đọc lại nhiều lần. Đối với tôi tác phẩm này như chìa khóa mở ra cánh cửa đưa con người đến gần với con đường thực học. Nó là con đường để bản thân đón nhận những điêu thật từ đó tạo ra những giá trị thật cho chính mình, cho người và cho đời. 

      Hôm nay tôi viết đôi dòng cảm nghĩ về quyển sách này như một cái cúi đầu cảm tạ trí tuệ, tâm huyết của một học giả ưu tú của dân tộc cũng như là lời nhắc nhở chính bản thân mình. Tại đây tôi cầu chúc cho tôi, cho các bạn đủ dũng khí để mạnh mẽ bước đi trên con đường mình đã chọn - con đường được dẫn lối bởi thực học. Và trên con đường ấy tất cả chúng ta bằng chính nổ lực của bản thân sẽ tạo nên con người mình mong muốn. 

Sài Gòn, 8/6/2020.