JANE EYRE - CHARLOTTE BRONTE

     

     Truyện được ra đời vào năm 1847, một xã hội trói buộc con người bằng những định kiến, nhất là người phụ nữ. Trong không khí ngột ngạt ấy bằng ngòi bút điêu luyện Charlotte Bronte đã khắc họa một Jane Eyre độc lập, giản dị, chân thành và khao khát tự do.

     Jane bé nhỏ nhưng không tầm thường, nàng đấu tranh vượt qua những bất công, những định kiến. Jane luôn ý thức cuộc đời mình là do chính mình quyết định, nàng không để khó khăn nào làm chùn bước. Từ đầu đến cuối truyện, mọi quyết định, mọi suy nghĩ đều do chính Jane đưa ra, không chịu ảnh hưởng từ ai hay từ điều gì. Kể cả khi biết Rochester yêu mình tha thiết, Jane vẫn không để bản thân bị cuốn theo ý muốn và sự độc đoán của ông. Khi Jane đã quyết định điều gì rồi thì không thay đổi được, quyết tâm thực hiện đến cùng, kể cả là việc từ bỏ một cuộc hôn nhân sung túc và ra đi còn hơn là sống trong dối trá. 

     Jane là một cô gái hiểu rõ giá trị của bản thân. Tác giả miêu tả Jane là một người con gái có vẻ ngoài bình thường nhưng Jane trong tâm trí tôi lại xinh đẹp, thuần khiết quá đỗi. Jane biết mình không ưa nhìn hay xinh đẹp nhưng cô biết dùng vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ để chinh phục người khác. Rochester luôn tìm kiếm thứ hạnh phúc chân thực, giản dị, không toan tính, đã ngay lập tức bị chinh phục bởi vẻ đẹp trong sáng, dịu dàng nhưng vẫn sắc sảo và quyết liệt của Jane.

     Đối với tôi Jane Eyre không chỉ là câu chuyện tình yêu lãng mạn giữa Jane và Rochester mà nó còn là hành trình tìm kiếm và đấu tranh giữ gìn các giá trị mà Jane đã lựa chọn. Ông Rochester là người sống theo chủ nghĩa tự nhiên. Những nổi đau trong quá khứ luôn dày vò ông khiến ông ngày càng cay nghiệt, độc đoán và phóng túng. Ông không tuân theo mệnh lệnh của ai ngoài cảm xúc và dục vọng của chính mình. Ông gạ gẫm Jane về sống với ông ở một nơi khác, tránh búa rìu dư luận. Ở thời đại chúng ta, điều này chẳng có gì đáng nói. Nhưng cuốn tiểu thuyết làm chúng ta cảm phục đức tính mạnh mẽ của Jane khi nàng quyết chí gạt bỏ cảm xúc để quay về những nguyên tắc truyền thống mà nàng cho là phổ quát. Sở dĩ nàng bỏ đi một phần là vì lòng tự trọng và phần khác chính là luân lí và tôn giáo hiển thị dưới dạng ý thức tập thể từ ngàn xưa đã ăn sâu tâm hồn. Charlotte Bronte đã không cho cảm xúc vỡ tràn và bản năng dục vọng lấn át luân lí bởi làm thế là phá vỡ thành trì truyền thống và tạo nguy cơ đảo lộn sự hài hòa và trật tự của xã hội.

     Quyển sách đã ra đời từ cách đây hơn 150 năm nhưng những tư tưởng về nữ quyền của tác giả hầu như đã đi trước thời đại. Trước khi muốn được yêu thì phụ nữ phải yêu chính mình trước, phải mạnh mẽ hơn một chút, độc lập hơn một chút. Đàn ông hay tình yêu không phải là tất cả mà là một sự lựa chọn trong đời. 

     Bên cạnh những tư tưởng mãnh liệt ấy, Jane Eyre đã đưa độc giả vượt thời gian để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nước Anh thế kỉ 19. Vẻ đẹp cổ kính nhuốm màu ký ức của Thonrfile khiến tôi mê mẩn. Đó là thảm cỏ xanh mơn mởn viền sát chân tường màu xám của dinh thự; cây cổ thụ lác đác trên cánh đồng bát ngát; khu rừng ngả màu nâu xám, héo úa bị phân chia bởi một lối đi rêu mọc tràn làn; khu rừng nhỏ, cánh đồng nhỏ và quả đồi xanh tươi ngập tràn trong ánh nắng vây quanh tòa dinh thự.; những con đường làng đẹp nức tiếng khi hoa hồng dại nở rộ vào mùa hè, hạt dẻ và quả mâm xôi vào mùa thu hay thấp thoáng những chùm táo gái và tầm xuân đỏ au vào mùa đông. 

     Tìm lại những trang sách cũ vẻ đẹp dịu dàng của Jane Eyre, của Thonrfile đã gột rửa một tâm hồn nhỏ bé. Đưa tâm hồn ấy trở về với những điều giản dị, thuần khiết nhất. 

                                                                                                                         

                                                                                                                  Gửi Jane - nàng thơ của tôi. 

         
                                                                                                                           Sài Gòn, 28/7/2020.