Spirited Away - Những suy ngẫm sau chuyến hành trình cùng Chihiro

Sự kiểm soát của vật chất có khiến con người ta mất đi bản sắc không?

Điều ấn tượng nhất đối với mình khi xem Spirited Away là các nhân vật quên mất tên của chính mình. Thế giới linh hồn theo mình nó đại diện cho sự cám dỗ của thế giới vật chất, nơi những ham muốn và lòng tham có thể khiến con người đánh mất bản thân. Việc quên tên là một biểu hiện của việc bị cuốn vào vòng xoáy của những cám dỗ đó. 

Yubaba, bà phù thủy cai quản thế giới linh hồn, đã sử dụng việc tước đoạt tên gọi như một công cụ để kiểm soát và nô dịch những kẻ đặt chân đến lãnh địa của mình. Việc mất tên không chỉ là sự mất mát về danh xưng, mà còn là sự đánh mất bản sắc, cá tính và tự do. Những kẻ bị tước đoạt tên gọi dần chìm vào quên lãng, trở thành những nô lệ vô danh, không quá khứ, không tương lai.

Việc ba mẹ Chihiro biến thành heo cũng tượng trưng cho sự mất kiểm soát trước những cám dỗ vật chất. Họ trở thành những kẻ nô lệ của dục vọng, không còn phân biệt được giới hạn của sự đủ đầy, để rồi bị cuốn vào vòng xoáy của sự thỏa mãn tức thời, đánh đổi cả phẩm giá và hình hài. 

Nhưng giữa vòng xoáy ấy, Chihiro đã kiên cường giữ vững tên gọi của mình, nhờ vào lòng dũng cảm và sự lương thiện. Hành động của Haku khi nhớ về tên thật của Chihiro cũng là một minh chứng cho thấy rằng, tình yêu và những mối quan hệ chân thành giúp chúng ta không bị lạc lối trong mê cung của cuộc đời, giữ gìn bản sắc và kết nối với chính mình.

Mình đã nhìn thấy gì ở Vô Diện?

Khi đặt chân vào nhà tắm công cộng, Vô Diện như một kẻ lạc lối, bị cuốn vào vòng xoáy của lòng tham và sự phù phiếm, đánh mất đi sự thuần khiết. Vô Diện xuất hiện như một linh hồn cô độc, không hình hài, không thanh âm, một thực thể vô định giữa thế giới linh hồn đầy màu sắc. Phải chăng, hình tượng ấy là một ẩn dụ cho sự trống rỗng trong tâm hồn con người, khi ta đánh mất đi sự kết nối với bản thân và thế giới xung quanh?

Vô Diện, trong hình hài ấy, có thể là bất kỳ ai trong chúng ta, mang trong mình khát vọng hòa nhập, nhưng lại vụng về trong việc thể hiện bản thân. Nó dùng vàng bạc để mua chuộc sự chú ý và tình cảm, như một kẻ khờ dại tin rằng vật chất có thể lấp đầy những khoảng trống. Nhưng rồi, Vô Diện nhận ra rằng, những thứ mua được bằng vàng bạc chỉ là sự phù phiếm, sự xu nịnh dối trá, không thể mang lại hạnh phúc và sự kết nối chân thành.

Hành trình của Vô Diện là một cuộc phiêu lưu đầy biến động, từ một linh hồn cô độc đến kẻ tham lam, và cuối cùng, trở thành người bạn đồng hành của Chihiro. Sự biến đổi ấy là một minh chứng cho khả năng thay đổi và trưởng thành của con người. Liệu rằng khi ta vượt qua những cám dỗ, tìm kiếm những giá trị đích thực, ta có thể tìm thấy bản ngã và xây dựng những mối quan hệ chân thành chăng?

Liệu sự nuông chiều có phải là tình yêu?

Căn phòng ngập tràn đồ chơi, tưởng chừng như một thiên đường, nhưng lại là một nhà tù giam cầm tuổi thơ. Yubaba, với tình yêu thương mù quáng, đã biến con mình thành một kẻ ích kỷ, kiêu ngạo, hoàn toàn xa lạ với thế giới thực tại. Phải chăng, căn phòng ấy là biểu tượng cho sự dư thừa vật chất, nhưng lại thiếu thốn tình cảm và trải nghiệm? Phải chăng, Yubaba đã vô tình tước đi của con mình những bài học quý giá của cuộc sống?

Rồi Chihiro đến, như một cơn gió lạ thổi vào căn phòng tù túng ấy. Em bé, lần đầu tiên, được tiếp xúc với một người bạn, một người mang đến cho em những trải nghiệm mới lạ. Em bé nhận ra rằng, thế giới không chỉ có đồ chơi và sự nuông chiều, mà còn có những điều thú vị và đáng khám phá hơn thế. Sự tò mò trỗi dậy, thôi thúc em bé bước ra khỏi vỏ bọc an toàn, khám phá thế giới xung quanh.

Sự thay đổi của em bé là một minh chứng cho thấy rằng, sự trưởng thành chỉ có thể đạt được thông qua những trải nghiệm thực tế và sự tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Chỉ khi bước ra khỏi vùng an toàn, đối mặt với những thử thách, con người mới có thể trưởng thành và hoàn thiện bản thân.

Sau khi xem lại bộ phim Spirited Away của đạo diễn Hayao Miyazaki, mình đã ghi lại những dòng này. Đơn giản chỉ là một hoài niệm nho nhỏ, mong rằng vài năm sau, khi tình cờ đọc lại những dòng này, mình sẽ có dịp đối chiếu những cảm xúc đã qua, chiêm nghiệm xem liệu mình có còn rung động trước những điều này không?